Anasayfa
Döviz
Altın
Borsa
Kripto Para
Kredi
Haber
Terra, Tendermint Core kullanan ve Güney Kore'deki en büyük kripto para projelerinden biri olan ICON'un (ICX) oluşturulmasına da yardımcı olan Do Kwon tarafından kurulan Cosmos-SDK tabanlı bir blok zinciridir. Terra nedir? Terra, sınır ötesi ticaret için merkezi olmayan bir ödeme ağı sağlamayı amaçlar. Terra Protokolü, TerraUSD adı verilen sabit bir madeni parayı teminatlandırmak için yerel […]...
Çin'in küresel Bitcoin madencilik kapasitesindeki payı, yetkililerin kripto para birimleri üzerinde yeni bir baskı başlatmasının ardından Temmuz ayında sıfıra düştü. Ancak o zamandan beri ülkede madencilerin Pekin'in yasağını aşmaya özen göstermesiyle birlikte birkaç yeraltı madenciliği operasyonu ortaya çıktı. Cambridge Alternatif Finans Merkezi'nden yapılan yeni araştırma, Çin Bitcoin madenciliği faaliyetinin hızla toparlandığını gösteriyor. Bitcoin madencileri, Pekin'in […]...
Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanı Denis Manturov, kripto paraların ülkede bir ödeme sistemi olarak yasallaşabileceğini söyledi. Manturov, başkent Moskova'da düzenlenen Yeni Ufuklar adlı etkinlikte yaptığı konuşmada, Rusya'da kripto paraların kullanımına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Kripto paraların bir ödeme sistemi olarak yasallaşıp yasallaşmayacağına yönelik soru üzerine Manturov, "Bence yasallaşacak. Buradaki asıl soru bunun nasıl ve ne zaman […]...
Avrupa Merkez Bankası'nın Salı günü yaptığı bir araştırmaya göre, her on euro bölgesi hanesinden biri Bitcoin gibi kripto varlıkları satın aldı. "Kripto" piyasası çalkantıdayken, yetkililer finansal sistemin nispeten yeni köşesindeki dalgalanmaların hane bütçelerinde bir delik açıp açamayacağını ölçmeye çalışıyorlar. ECB'nin Tüketici Beklenti Anketi, anketin yapıldığı altı ülkedeki hanelerin ortalama %10'unun kripto varlıklarına sahip olduğunu ve […]...
Ünlü kripto borsası Coinbase, gelire göre Amerika'nın en büyük şirketlerinin yıllık listesi olan Fortune 500'e giren ilk kripto şirketi oldu. 437. sıradan listeye dahil olan Coinbase'in sıralanması düşüş piyasası koşullarının neden olduğu mücadelelerine rağmen geldi. Bunun nedeni, Fortune'un 2022 listesi için şirketleri 2021 gelirlerine göre sıralamış olması. Fortune Media Pazartesi günü yaptığı açıklamada, 2022 Fortune 500 listesinin gelir […]...
Terra ekosisteminin kurucusu Do Kwon'un projeyi kurtarma önerisi onaylandı. Yeni onaylanan yapıya göre, orijinal blok zinciri Terra Classic olarak bilinecek, bu ay sıfıra yakın düşen yerel token Luna, LUNC koduyla Luna Classic olarak yeniden adlandırılacak. Yeni Terra blok zinciri, mevcut Luna adı ve kodu altında bir token çalıştırmaya başlayacak. Terra'nın arkasındaki kripto girişimcisi Do Kwon, sektörde ağın […]...
JPMorgan, Bitcoin'in adil fiyatının mevcut seviyesinden %28 daha yüksek olduğunu ve kripto para birimlerinde dramatik bir satıştan sonra yönün önemli ölçüde yukarı yönlü olduğunu söyledi. JP Morgan Çarşamba günü yaptığı açıklamada, kriptoların, hisse senetleri ve tahviller gibi tipik kategorilere girmeyen “alternatif varlıklardan” biri olarak gayrimenkulü geride bıraktığını söyledi. Açıklamada 38.000 doların Bitcoin için adil bir fiyat olduğu […]...
Twitter hissedarları, milyarderin sosyal medya platformu için yaptığı 44 milyar dolarlık (40 milyar Euro) devralma teklifinde şirketin hisse senedi fiyatını aşağı yönlü manipüle ettiğini iddia ettikleri için Elon Musk ve Twitter'ın kendisine dava açıyor. Yatırımcılar, Tesla CEO'sunun 14 Mart'a kadar Twitter'ın yüzde 5'inden fazlasını satın aldığını açıklamayarak 156 milyon dolar tasarruf ettiğini söyledi. Ayrıca, şirketten tazminat […]...
Kripto para sanal para birimlerinin geneline verilen isimdir. İsmini kriptografi, şifreleme, kelimesinden almaktadır. Kriptografi sayesinde; kripto para birimlerine istenmeyen kişilerin müdahaleleri engellenmiş ve işlem yapanların bilgi güvenliği sağlanmış olmaktadır.
Kripto paralar kullanım amacı bakımından, günlük kullandığımız paralarla aynı işlevi taşır. Kullanış şekli olarak da; havale EFT ve kredi kartı işlemleri gibi düşünülebilir. Elbette bu terimler kripto parayı tam olarak karşılamayacaktır fakat kripto paralara temel bir yaklaşım oluşturması bakımından doğru örnekler olabilir.
Kripto parayı anlamak için parayı ve paranın sistemini anlamakla işe başlamak gerekir:
Kripto paranın, kullandığımız maddi paranın bir başka versiyonu olduğunu kabul edebiliriz. Farklı şekillerde de olsa kripto para da günümüzde bir alım gücü olarak ticarette kullanılmaktadır. Bu sebeple; kripto paranın tarihçesinin anlaşılabilmesi için; paranın insanlar ve piyasalar açısından ne ifade ettiğine ve gelişimine bakmak doğru olacaktır.
Para, sanal para, dijital para ve kripto para kavramlarını birbirinden ayrılmak için; ayrı ayrı ne olduklarını bilmek gerekir:
Para toplum tarafından kabul gören bir takas aracıdır. İlk zamanlarda ürün yada hizmet karşılığı el değiştiren maddi bir varlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Kullanılan bu malzemenin para olarak sayılabilmesi için sahip olması gereken özellikler vardır.
Dijital para, kripto paranın tarihçesinde önemli bir yer tutar. Çünkü gerçek paraların sanal ortama yansıması olarak tanımlanır. İlk dijital para 1980’li yılların sonunda, hırsızlığa önlem amaçlı Avrupa’da bir benzin istasyonunun kartlara yükleme yapmaya izin vermesi ile kullanılmaya başlandı. Ardından müşteriler bankalara dijital ödeme kolaylığı bakımından baskı uygulamaya başladı ve DigiCash isimli pos cihazları kullanılmaya başlandı. Bu noktada para tam olarak dijitalleşti denilemez çünkü bu cihazlar ve kartlar parayı barındıran değil yer değiştirmesine olanak veren sistemlerdi. DigiCash’in batmasıyla sahneye First Visual ve PayPal çıktı.
Dijital paralar anlam itibariyle gerçek paranın temsili konumundadır. Yan karşılığında istediğiniz zaman ulaşabileceğiniz maddi bir dayanağı vardır. Dijital işlerler sonucu bir kaynaktaki temsili rakamlar düşerken diğer bir kaynakta yükselerek yer değiştirme sağlanır.
Sanal para bir dijital para birimidir fakat ondan farklı olarak, her zaman maddi(gerçek) bir karşılığı yoktur. Tam olarak üzerine anlaşılmış bir tanımı olmamakla beraber; Herhangi bir otorite veya banka tarafından ihraç edilmemesine rağmen dijital ortamlarda değişim amacıyla kullanılması kabul görmüş bir para birimidir. Kripto para biriminin tarihçesinde en önemli geçiş basamağı olarak düşünebileceğimiz sanal para, sıklıkla kripto paralar ile karıştırılmaktadır. Kripto para bir sanal paradır fakat her sanal para kripto para değildir. Bu sebeple farklı kavramları ifade ederler.
Kripto para tanım ve kullanım itibariyle dijital ve sanal bir para birimidir fakat ifade ettiği anlam onlara göre daha özeldir. Dijital para maddi olarak var olan para birimlerini dijital ortamda temsil eden rakamlardır. Kripto para terimi ise sanal olarak üretilen ve reel dünyada değeri olan ama karşılığı olmayan para birimlerinin genel adıdır.
Halihazırda kullanımda olan 4000 çeşit kripto para birimi mevcuttur. Bu para birimleri devletler ve bankalar tarafından denetlenemez. Varoluş şekilleri ve değeri tamamen kullanıcıların kontrolündedir. Değeri arz talep dengesine göre kendiliğinden oluşur.
Kripto Paranın tarihçesi; girişimleri bakımında 90’lı yıllara dayansa da, hayata geçirilmesi 2009 yılında gerçekleşti. Öncesinde; merkeziyetsiz sanal bir paranın varlığı sadece fikirdi. Hayata geçirmeye çalışanlar oldu fakat çıkan anlaşmazlıklar sebebiyle başarıya ulaşılamadı.
Kripto para gelişen teknoloji ve e-ticarete yönelimin bir sonucu olarak ortaya çıktı. Bankalardan, hükümetlerden ve merkezi sistemlerden bağımsız olan bu para birimleri; sanal ortamda hızlı ve kolay kullanımı ile günümüzde sıklıkla tercih edilir oldu.
Bitcoin İlk kripto para olarak kabul edilir ve günümüzde değeri en yüksek kripto para birimidir. Bitcoin 2009 yılında kendisini / kendilerini Satoshi Nakamoto olarak isimlendirilen kişi veya kişiler tarafından yayınlandı. Satoshi Nakamoto paranın merkez bankaları ve hükümetler tarafında manipüle edilmesinden sıkılmış ve var olan ödeme yöntemlerinden bıkmış olması sebebiyle müdahale edilemeyecek, yasaklanıp kapatılamayacak ve tüm kontrolü bireylerde olacak bir protokol üretti. Bu protokole Blockchain ismi verildi. Blockchain teknolojisi Bitcoin üretimine ve üretilen sanal paranın el değiştirmesine anlık olarak imkan sağlarken; kullanılan kriptografik şifreleme işlemleri ile kişilerin bilgi güvenliğini ve Bitcoin’e merkezi bir otoritenin müdahale edememesini sağlamaktadır.
2009 yılında karşımıza çıkan Bitcoin’in bir süre boyunca hiç değeri yoktu. Sadece ilgilileri tarafından üretiliyor ve keyif için insanlar birbirine gönderiyordu. Fakat 22 Mayıs 2010 yılında, bir foruma açılan “10 000 Bitcoin ile 2 pizza almak istiyorum” paylaşımı üzerine bir başkasının ona 25 dolara aldığı pizzaları satmasıyla ilk alım satım işlemi gerçekleşmiş oldu. Bu ilk arz ve talep oluşumu; kripto paraların kullanımına ve değer bulmasına ilişkin kıvılcımı yaktı ve kripto paralar kullanılmaya başlandı.
Kripto paranın tarihi incelendiğinde; ilk ortaya çıkan kripto para birimi Bitcoin’den bu yana, 2020 yılı itibari ile 4000 çeşit kripto para birimi oluştuğunu görmekteyiz. Bitcoin harici kripto para birimlerine “Altcoin” adı verilir. Altcoin anlam itibari ile alternatif para demektir. Bitcoin’in kullanılmaya başlanması ve değer kazanması sonrası ortaya çıkan altcoinlerin hepsinin kendine göre avantaj ve dezavantajları vardır. Kimisi sadece belli ülkelerde kullanıma açıkken, bir diğeri daha fazla bilgi gizliliği sunmaktadır. Fakat her birinin ortak özelliği arz talep üzerine değer oluşturması ve dışarıdan müdahale edilmemelidir. En çok kullanılan kripto para birimleri şunlardır:
Bitcoin yukarıda da belirtildiği gibi Satoshi Nakamoto tarafından ortaya atılan ilk kripto para birimidir. Günümüzde kripto paralar arasında en değerli olanı ve işlem hacmi en geniş olanı Bitcoin’dir. Bitcoin transferlerine hiçbir merkezi otorite tarafından müdahale edilememekte ve izlenememektedir. İşlemler merkezi bir sunucu üzerinden değil kişiler arasında dosya alışverişi ile sağlanır. Bitcoin’in değeri gerçek para birimlerinden bağımsızdır. Anlık olarak gerçekleşen arz ve talebe göre değer kazanır. Çeşitli platformlardan gerçek para ve Bitcoin değişimi yapılabilir.
Kripto paranın yasallığı ülkeden ülkeye değişmektedir. Bazı ülkelerde yasal kabul edilsede, kullanımının yasak yada sınırlı olduğu yerler de var. Türkiye’de yaptırım ve yasaklar bulunmamakla beraber Bitcoin yatırımının
güvenli olmadığına dair bildirilerle beraber uyarılar yapılmaktadır.
Bir diğer konu ise Kripto para kazancının vergilendirilmesidir. Hesabınıza düzenli para girişi sonucu sizden vergi talep edilebilir. Bunun için gerekli kurumlara; bu paranın nereden ve ne şekilde geldiğini açıklamak, kanıtlamak zorunda kalabilirsiniz.
Gelecek hakkında kesin yargılarda bulunmak imkansız olsa da; kripto paranın tarihçesi konusunu; kripto paranın geleceğine dair beklenen gelişmeler ile sonlandırmak uygun olur. Bu konuda görüşler çok fazladır fakat temel yorumlar şu şekilde:
➔ Mevcut gidişata bakarak, bugüne kadar olduğu gibi kripto para kullanım hacmi ve değerinin artacağını söyleyenler çoğunlukta.
➔ Finans kurumları ve bankalar ise kripto paranın merkeziyetsiz olması sebebiyle bir garantisinin olamayacağını ve gelecekte popülerliğini kaybedeceğini savunuyor.
➔ Bir diğer önemli husus ise bazı kişi ve kurumların kripto para birimlerini takip edilememesi sebebiyle yasal olmayan işlemlerde kullanmasıdır. Bunun için de kripto para gelecekte nasıl yaptırımlara maruz kalır kestirebilmek pek mümkün değil.